221. Po drugiej stronie. Tom I, Agnieszka Janiszewska

Obyczajówka z PRL-em w tle autorstwa całkiem poczytnej polskiej pisarki. Z książkami tej pani spotkałam się wielokrotnie na stronach poświęconych książkom, jednakże dopiero niedawno postanowiłam osobiście przekonać się, czy snute przez Janiszewską historie zrobią i na mnie dobre wrażenie. 

Agnieszka Janiszewska ukończyła historię na Uniwersytecie Warszawskim. Od urodzenia związana jest z Warszawą chociaż obecnie mieszka w jednej z podwarszawskich miejscowości. Pracuje jako nauczyciel historii w liceum ogólnokształcącym. Jej pasją jest historia, toteż większość jej lektur to monografie i biografie z tej dziedziny nauki. Nie ucieka jednak od beletrystyki, głównie powieści obyczajowych. Lubi podróże, podczas których zwiedza zabytki związane z przeszłością państw, ludzi i różnorodnych kultur. * Autorka Alei starych topoli, Uroków późnego lata, Szeptów i tajemnic oraz powieści Pamiętam. 

Z końcem sierpnia 1996 roku Blanka Miller staje w progach swojej dawnej szkoły. Jej małżeństwo zakończyło się rozwodem i kobieta powróciła z Poznania do rodzinnej Warszawy. Przywiozła ze sobą dwoje dzieci, Piotra i Majkę, a oprócz tego przeświadczenie, że zwrócenie wolności mężowi było najlepszym, co mogła dla niego zrobić. Teraz chce na nowo zorganizować sobie życie. Problem w tym, że otaczają ją wspomnienia, od których przez lata starała się uciec. Tymczasem przeszłość nie ma zamiaru jej opuścić. Wręcz przeciwnie – zjawia się pod postacią córki jej nieżyjącej przyjaciółki, a także pamiętnika, który oddaje Blance dziadek dziewczyny. *

Po drugiej stronie to pierwsza część dwutomowej historii, w której poznajemy główną bohaterkę - Blankę Miller, nauczycielkę języka polskiego, która po kilkunastu latach wraca do Warszawy z całkiem sporym życiowym bagażem w postaci byłego męża oraz dwójki dzieci. Czytelnik bardzo szybko zostaje wciągnięty w charakterystyczny PRL-owski klimat, który dla dojrzalszego odbiorcy będzie swego rodzaju podróżą w czasie. Z kolei dla młodszego ciekawym doświadczeniem, zetknięciem się ze znacznie odmiennym od współczesnego obliczem Polski. Główna bohaterka to silna, ale i nieco oschła kobieta zmagająca się z szarą rzeczywistością. Los w ostatnim czasie jej nie sprzyja, a pozorna ucieczka od otaczających problemów prowadzi ją prosto w otchłań dawno zagrzebanych wspomnień. Innymi słowy, Blanka trafia z deszczu pod rynnę. 

Janiszewska odważyła się na bardzo ciekawą, ale i jednocześnie skomplikowaną formę. Fabuła powieści Po drugiej stronie toczy się w dwóch płaszczyznach czasowych, a mianowicie w czasach współczesnych głównej bohaterce (czyli rok 1996) oraz w latach siedemdziesiątych, w których to miało miejsce wiele istotnych zdarzeń. Dodatkowo autorka postanowiła wprowadzić elementy powieści epistolarnej, ponieważ czytelnik ma okazję spojrzeć na opowiadaną historię z drugiej strony, czyli z perspektywy Justyny (drugiej głównej bohaterki), a dokładniej rzecz ujmując - poprzez zapoznanie się z treścią jej pamiętnika. Wspomnienia tragicznie zmarłej kobiety rodzą wiele tajemnic, doprowadzają do psychicznej zadry, która uwiera, jątrzy dawno zapomniane rany. Z każdym kolejnym rozdziałem w głowie czytelnika pojawia się coraz więcej pytań, a niedopowiedzenia przejawiające się w dialogach potęgują ciekawość. Kim  była Justyna? Co tak naprawdę łączyło ją z Blanką? Jakie sekrety skrywała nawet przed swoją najlepszą przyjaciółką? 

Pierwszy tom wyjaśnia bardzo niewiele, a więc sięgnięcie po kontynuację jest nieuniknione - zwłaszcza, że Agnieszka Janiszewska naprawdę potrafi zaintrygować. Fabuła powieści Po drugiej stronie nie wydaje się być oryginalna, a jednak książka sama w sobie właśnie taka jest. Ogromnym atutem jest osadzenie historii bohaterów w okresie PRL-u, o którym wiem bardzo niewiele, także lektura tej książki zachęciła mnie do poszukania informacji na temat tego okresu naszego państwa. Janiszewska zgrabnie posługuje się piórem, dzięki czemu czytelnik podczas lektury jej książek może odpocząć, odpłynąć na chwilkę w nieco inne czasy. Już za niedługo zabieram się za lekturę tomu drugiego, który - mam nadzieję - tym razem przyniesie więcej odpowiedzi niżeli pytań. 

* opis wydawcy

** opis wydawcy

Za egzemplarz serdecznie dziękuję wydawnictwu Novae Res!