214. Nomen omen, Marta Kisiel

Pod wpływem fali uwielbienia do Oczu urocznych postanowiłam sięgnąć po kolejną powieść Marty Kisiel. Nomen omen to powieść, która zaprezentowała mi nieco inne oblicze gwiazdy polskiej fantastyki, pieszczotliwie zwanej przez swoich fanów ałtorką. 

Marta Kisiel-Małecka (ur. 18 października 1982 we Wrocławiu) – polska pisarka fantasy, z wykształcenia polonistka. Zadebiutowała opowiadaniem Rozmowa dyskwalifikacyjna na łamach internetowego magazynu literackiego „Fahrenheit” (nr 53/2006). W 2010 roku wydawnictwo Fabryka Słów opublikowało jej pierwszą książkę Dożywocie, należącą do serii „Asy Polskiej Fantastyki”. Trzykrotnie została nominowana do Nagrody Zajdla – powieści Nomen omen (2015), Siła niższa (2016) oraz opowiadanie Szaławiła, za które otrzymała nagrodę w 2018 roku. Fani autorki określają ją słowem ałtorka. *

Salomea Przygoda ucieka od zwariowanej rodziny, chcąc rozpocząć samodzielne życie. Gdy okazuje się, że jej stancja przypomina posiadłość z filmów grozy klasy B, prowadzona jest przez siostry w dość podeszłym wieku i papugę, a w telefonie słychać głosy, Salka zaczyna zastanawiać się, czy to aby na pewno był dobry pomysł. Pojawienie się młodszego brata jedynie komplikuje i tak niełatwą już sytuację – zwłaszcza, gdy pewnego dnia próbuje utopić siostrę w Odrze... **

,,Człowiek człowiekowi panią z dziekanatu."

Aktualnie mam fazę na twórczość Marty Kisiel. Z jej piórem po raz pierwszy zetknęłam się w zeszłym roku - przeczytałam wtedy książkę Małe Licho i tajemnica Niebożątka, która wprowadziła mnie w nietuzinkową wyobraźnię autorki. Następnie sięgnęłam po zbiór opowiadań Pierwsze słowo. Tu z kolei miałam okazję poznać tę dojrzalszą twórczość Marty Kisiel, oraz sprawdzić jak Polka radzi sobie z krótką formą (za którą została nagrodzona) oraz w innych gatunkach, niżeli moja ukochana fantastyka. Po kilkumiesięcznej przerwie w moje ręce trafił egzemplarz jej najnowszej książki, będącej trzecią częścią cyklu Dożywocie oraz kontynuacją opowiadania Szaławiła o Odzie Kręciszewskiej. W tej książce zatraciłam się bez reszty i wręcz musiałam sięgnąć po kolejną powieść Marty Kisiel - padło na Nomen omen. Choć z wyrażeniem funkcjonującym tutaj jako tytuł, zetknęłam się niejednokrotnie, to tak naprawdę nigdy nie zagłębiałam się w jego znaczenie. Teraz już wiem, że nomen omen w dosłownym tłumaczeniu oznacza znak i pochodzi z języka łacińskiego. Według słownika PWN jest to wyrażenie zwracające uwagę na to, że użyta nazwa, zwykle nazwisko, charakteryzuje omawianą osobę lub rzecz. Główna bohaterka dzisiaj recenzowanej przeze mnie powieści Marty Kisiel nazywa się nomen omen Przygoda - zgodnie z nazwiskiem przeżywa niesamowite przygody.

Dosłownie kilka dni temu rozpływałam się nad piórem Marty Kisiel - wychwalałam jej wspaniałe i inteligentne neologizmy, równie inteligentny, kąśliwy i nieco czarny humor, umiejętność wytworzenia niesamowitego klimatu, oraz kreację oryginalnych bohaterów często wykraczających poza naszą szarą rzeczywistość. Jednakże tym razem zetknęłam się z inną odsłoną ałtorki - nieco sentymentalną, miejscami nawet nostalgiczną. Główną bohaterką jest (kolejna) nietuzinkowa - zarówno dosłownie jak i w przenośni - kobieta, Salomea Klementyna Przygoda.  Salka opuszcza rodzinny dom i przeprowadza się do Wrocławia na Aleję Lipową pięć. Szybko przekonuje się, że właścicielom domu daleko do normalności. Z kolei na czytelnika czeka cała gama wyjątkowych i barwnych postaci - począwszy od gadającej papugi imieniem Roy Keane, po filologa o romantycznej duszy. Autorka przeplata mroczną tajemnicę rodzinną, brutalne zabójstwo i nieuzasadnione napady ze sporą dawką czarnego humoru i Warcraftem. Na ciele pojawia się gęsia skórka, jednak kąciki ust mimowolnie się unoszą. Jeżeli chodzi o Kisiel, to nie może być zbyt poważnie. Historia rozpoczyna się niepozornie, właściwie zapowiada się na całkiem normalną powieść, jednak czytelnik szybko przekonuje się, że nie ma do czynienia z obyczajówką. Zastosowano tu narrację trzecioosobową, a każdy bohater posiada swój własny styl mówienia. Akcja powieści przyśpiesza z każdym rozdziałem. Do pewnego momentu nie wiadomo o co chodzi, kto jest sprawcą tego bałaganu - jednakże poznanie tożsamości sprawcy wiele nie wyjaśnia. Powód jest stary, niełatwy w zrozumieniu, dawno zakopany w nieoznakowanym grobie, do którego bohaterowie muszą dotrzeć, zanim będzie za późno. 

W przypadku powieści Nomen Omen Marta Kisiel inspiracji nie szukała w mitologii, lecz w brutalnych faktach historycznych. Polka zabiera czytelników w podróż po po swoim mieście - Wrocławiu, z krótkim aczkolwiek zapadającym w pamięć spacerem po niemiecki, zniszczonym rzeczywistością wojenną Breslau. Naprawdę mało jest takich książek, które czyta się lekko i jakby od niechcenia, a z których można wynieść wartościową wiedzę - informacje, które na swój sposób wstrząsną odbiorcą. Kisiel w swej powieści zaprezentowała brutalne oblicze II Wojny Światowej - niby nic odkrywczego, bowiem na rynku tego typu książek przybywa niczym kotów na wiosnę, jednak obecne tu krótkie opisy bardzo mocno we mnie uderzyły.

Lektura tej książki przyniosła mi ogromną frajdę, jednakże nie ukrywam, że moim bezsprzecznym faworytem wciąż jest najnowsze dzieło Marty Kisiel: Oczy uroczne. Czy was też oczarowała okładka nowego wydania powieści Nomen omen?

* opis wydawcy

** opis wydawcy

Za egzemplarz serdecznie dziękuję Wydawnictwu Uroboros!